Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

during the sacrifice

  • 1 super

    1.
    sŭper, adj., v. superus.
    2.
    sŭper, adv. and prep. [Sanscr. upari; Gr. huper; Goth. ufar], above, over (often confounded in MSS. and edd. with supra, q. v.).
    I.
    Adv., above, on top, thereupon, upon, etc. (rare but class.).
    A.
    Lit., of place:

    Anien infraque superque Saxeus,

    Stat. S. 1, 3, 20:

    eo super tigna bipedalia, iniciunt,

    Caes. B. C. 2, 10:

    haec super e vallo prospectant Troes,

    Verg. A. 9, 168: implenturque super puppes, from above, i. e. by rain, id. ib. 5, 697:

    purpureas super vestes... Coniciunt,

    id. ib. 6, 221; cf. id. ib. 6, 217:

    renes tunicis super conteguntur,

    Cels. 3, 1 med.:

    imponendum super medicamentum,

    id. 6, 19 med.
    B.
    Transf.
    1.
    Of that which is over and above in number or quantity, over, moreover, besides:

    satis superque esse sibi suarum cuique rerum,

    enough and to spare, more than enough, Cic. Lael. 13, 45:

    satis superque prudentes,

    id. Har. Resp. 9, 18:

    contra Epicurum satis superque dictum est,

    id. N. D. 2, 1, 2:

    ut satis superque vixisse videamur,

    id. Tusc. 1, 45, 110; Hor. Epod. 1, 31; Liv. 3, 53:

    quidque furor valeat, satisque Ac super ostendit,

    Ov. M. 4, 430:

    poenas dedit usque superque Quam satis est,

    Hor. S. 1, 2, 65: cui neque apud Danaos usquam locus;

    et super ipsi Dardanidae infensi, etc.,

    and moreover, and besides, Verg. A. 2, 71:

    saevit amor ferri... Ira super,

    id. ib. 7, 462:

    super talis effundit pectore voces,

    id. ib. 5, 482; 11, 670: voto deus aequoris alti Annuerat;

    dederatque super, ne saucius ullis Vulneribus fieri posset,

    Ov. M. 12, 206; 4, 751; 15, 308; Hor. S. 2, 7, 78; id. Ep. 2, 2, 33; Phaedr. 4, 24, 18:

    annum agens aetatis sexagensimum ac nonum, superque mensem ac diem septimum,

    Suet. Vesp. 24.— With gen. part.:

    non operae est satis superque oneris sustinenti res a populo Romano gestas scribere,

    Liv. 41, 25, 8:

    primoribus, super quam quod dissenserant a consilio, territis etiam duplici prodigio,

    besides that, Liv. 22, 3, 14; so,

    super quam quod,

    id. 27, 20, 10.—
    2.
    Less freq. of that which is left over, over, left, remaining:

    Atheniensibus exhaustis praeter arma et naves nihil erat super,

    Nep. Alcib. 8, 1; cf.:

    nec spes ulla super,

    Val. Fl. 8, 435:

    quid super sanguinis, qui dari pro republicā possit? rogitantes,

    Liv. 4, 58, 13:

    super tibi erunt, qui dicere laudes tuas cupiant,

    Verg. E. 6, 6:

    o mihi sola mei super Astyanactis imago,

    id. A. 3, 489.
    II.
    Prep. with acc. and abl., over, above, on the top of, upon, on.
    A.
    With acc.
    1.
    Lit., of place or situation:

    super terrae tumulum noluit quid statui, nisi columellam,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    super lateres coria inducuntur,

    Caes. B. C. 2, 10; cf. id. ib. 2, 10, §

    4: super quas (naves) turrim ad introitum opposuit,

    id. ib. 3, 39 Dinter (al. quā):

    super vallum praecipitari,

    Sall. J. 58, 6; cf.:

    cum alii super aliorum capita ruerent,

    Liv. 24, 39, 5:

    super caput hostium pervenire,

    id. 32, 11, 8:

    aqua super montium juga concreta,

    id. 21, 58, 8:

    domos super se ipsos concremaverunt,

    id. 21, 14, 4:

    cenaculum super aedes datum est,

    id. 39, 14, 2:

    ad senaculum ac super id curiam,

    id. 41, 27, 7:

    equi super eum ruentis,

    id. 39, 49, 3:

    super eam (aspidem) assidere,

    Cic. Fin. 2, 18, 59:

    super theatrum consistere,

    Liv. 24, 39, 1:

    aquila super carpentum volitans,

    id. 1, 34, 8:

    illa super terram defecto poplite labens,

    Ov. M. 13, 477:

    collis erat, collemque super planissima Area,

    id. ib. 10, 86:

    ut scopulum super duram illidat corticem,

    Phaedr. 2, 6, 11:

    clatri super aquam emineant,

    Col. 8, 17, 10:

    super arcem pensiles horti sunt,

    Curt. 5, 1, 32:

    vestis super genua est,

    id. 5, 6, 18:

    super pulpitum consulares conlocare,

    Suet. Calig. 54.—
    b.
    Of position or distance, above, beyond: Nomentanus erat super ipsum, Porcius infra, was above him (at table), Hor. S. 2, 8, 23:

    Polypercon, qui cubabat super regem,

    Curt. 8, 5, 22:

    super se collocavit,

    Suet. Aug. 43.—Of geographical situation:

    super Numidiam Gaetulos accepimus,

    beyond Numidia, Sall. J. 19, 5:

    super et Garamantas et Indos Proferet imperium,

    Verg. A. 6, 795:

    super Sunium navigans,

    Liv. 28, 8, 11:

    sita est super Ambracium sinum,

    id. 43, 21, 6:

    super Demetriadem promunturium,

    id. 31, 46, 7; 43, 21, 6:

    qui super Bosporum colunt,

    Curt. 6, 2, 13; 7, 6, 12; 8, 1, 7:

    Lydia super Ioniam procedit,

    extends beyond, Plin. 5, 29, 30, § 110.—Of official position ( = supra):

    super armamentarium positus,

    Curt. 6, 7, 22; Scrib. Comp. 162.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of time, during, at (postAug.):

    de hujus nequitiā omnes super cenam loquebantur,

    Plin. Ep. 4, 22, 6; 3, 5, 11; 9, 33, 1; cf.:

    super vinum et epulas,

    Curt. 8, 4, 30; 8, 12, 17; Suet. Aug. 77; id. Caes. 87:

    super mensam,

    Curt. 7, 4, 7:

    super hos divum honores,

    i. e. during the sacrifice, Stat. Th. 1, 676; Flor. 4, 2, 69.—
    b.
    Of that which is over and above a certain number or quantity, over, above, beyond, upon, besides, in addition to (not freq. till after the Aug. period):

    quod alii super alios legati venirent speculaturi,

    i. e. in rapid succession, constantly, Liv. 42, 25, 8: vox non paene tragoedorum sed super omnes tragoedos, [p. 1804] Quint. 12, 5, 5:

    super modum ac paene naturam,

    id. 11, 3, 169:

    super necessitatem,

    id. 9, 3, 46:

    famosissima super ceteras fuit cena ei data adventicia,

    Suet. Vit. 13:

    super veteres amicos,

    id. Tib. 55.—With numerals:

    super tris modios,

    Liv. 23, 12, 1:

    super LX. milia,

    Tac. G. 33:

    super octingentos annos,

    id. A. 13, 58:

    super quadraginta reos,

    Suet. Calig. 38:

    super HS. millies,

    id. Caes. 26; id. Ner. 30:

    senioribus super sexaginta annos in Epirum missis,

    Liv. 26, 25, 11; cf.:

    super triginta ducibus triumphos decernendos curavit,

    Suet. Aug. 38:

    Punicum exercitum super morbum etiam fames affecit,

    Liv. 28, 46, 15:

    super tam evidentem tristis ominis eventum, etiam, etc.,

    id. 41, 18, 14:

    super dotem haec tibi dona accedent,

    id. 26, 50, 12; 2, 51, 2:

    super solitos honores,

    id. 2, 31, 3:

    super vota fluere,

    beyond all wishes, Tac. H. 3, 48:

    super obscena dicta et petulans jurgium,

    Phaedr. 3, 11, 2:

    dare savia super savia,

    kisses upon kisses, Plaut. Ps. 4, 1, 38:

    alii super alios trucidentur,

    Liv. 1, 50, 6:

    vulnus super vulnus,

    id. 22, 54, 9:

    ut habitationes super pretium libertatis praestarentur,

    Dig. 18, 6, 19.—Esp. freq.: super omnia, above all, before all (in Plin. the elder, super omnia and super omnes always at the beginning of the phrase; v. Sillig ad Plin. 33, 3, 19, § 62):

    talia carminibus celebrant: super omnia Caci Speluncam adiciunt,

    Verg. A. 8, 303:

    aetas et forma et super omnia Romanum nomen,

    Liv. 31, 18, 3; Plin. 36, 15, 24, § 118; Quint. 12, 9, 12; Ov. M. 6, 526; 8, 677; so,

    tu super omnes beatus,

    Plin. Ep. 7, 13, 2; Suet. Vit. 13; Quint. 12, 5, 5.—
    c.
    Hence, transf., in gen., for plus quam, amplius quam, more than (late Lat.):

    qui amat filium aut filiam super me,

    Vulg. Matt. 10, 37; cf.:

    dulciora sunt super mel et favum,

    id. Psa. 18, 11.—
    B.
    With abl.
    1.
    Lit., of place or situation (rare and mostly poet.):

    regulae, quae lateres, qui super musculo struantur, contineant,

    Caes. B. C. 2, 10:

    ensis cui super Cervice pendet,

    Hor. C. 3, 1, 17:

    ligna super foco Large reponens,

    id. ib. 1, 9, 5:

    parumne campis atque Neptuno super Fusum est Latini sanguinis,

    id. Epod. 7, 3:

    super Pindo,

    id. C. 1, 12, 6:

    requiescere Fronde super viridi,

    Verg. E. 1, 81. —
    2.
    Transf.
    a.
    Of time (cf. supra, A. 2. a.), during, in:

    nocte super mediā,

    Verg. A. 9, 61; cf.:

    Centaurea cum Lapithis rixa super mero Debellata,

    Hor. C. 1, 18, 8.—
    b.
    For the usual de, to indicate respect, reference, upon, about, concerning, respecting (freq. in the ante-class. and after the Aug. period; in Cic. only a few times in his letters; not in Cæs.): nemo antea fecit super tali re cum hoc magistratu utique rem, Cato ap. Fest. s. v. superescit, p. 305 Müll.; so Pac. ib.; Plaut. Am. prol. 58; id. Most. 3, 2, 39:

    hac super re scribam ad te Rhegio,

    Cic. Att. 16, 6, 1:

    sed hac super re nimis (sc. dixi),

    id. ib. 10, 8, 10:

    litteras super tantā re exspectare,

    Liv. 26, 15, 5:

    cura super tali re principum laudata est,

    id. 40, 46, 15:

    multus eā super re rumor,

    Tac. A. 11, 23:

    quid nuntias super anu?

    Plaut. Cist. 4, 1, 8:

    super Euclionis filia,

    id. Aul. 4, 7, 2:

    super ancillā,

    id. Cas. 2, 3, 36:

    super amicā,

    id. Bacch. 2, 3, 133; 3, 6, 33; 4, 2, 25:

    quid agendum nobis sit super legatione votivā,

    Cic. Att. 14, 22, 2:

    super tali causā missi,

    Nep. Paus. 4:

    legare super familia pecuniave sua,

    Auct. Her. 1, 13, 23:

    super tali causā,

    Nep. Paus. 4, 1:

    multa super Priamo rogitans, super Hectore multa,

    Verg. A. 1, 750; 4, 233:

    super arvorum cultu,

    id. G. 4, 559:

    mitte civiles super Urbe curas,

    Hor. C. 3, 8, 17:

    publicus ludus super impetrato Augusti reditu,

    id. ib. 4, 2, 42:

    decreta super jugandis Feminis,

    id. C. S. 18:

    consultant bello super,

    Sil. 2, 271; 5, 615:

    ne super tali scelere suspectum sese haberet,

    Sall. J. 71, 5:

    super adimendā vitā,

    Amm. 14, 7, 12.—
    c.
    Over and above, besides, beyond (very rare):

    modus agri... hortus... fons... Et paulum silvae super his,

    Hor. S. 2, 6, 3:

    excogitatum est super his, ut, etc.,

    Amm. 14, 1, 6; Sil. 1, 60.
    ► In composition, super denotes,
    1.
    Above, over, of place: supercerno, supercresco, superdo, superemineo, superemorior, superferc, superfluo, superfugio, superfundo, supergredior, superjacio, superimpono, superincumbo, superinduco, supernato, superpono, supersedeo, supersterno, supersto, supervehor, supervenio, etc.—
    2.
    Less freq., over and above, besides, in addition: superaddo, superbibo, supersum, superstes, superfio.

    Lewis & Short latin dictionary > super

  • 2 sacer

    săcer, sā̆cra, sā̆crum (ante-class. collat. form sacer, sacris, sacre; plur.:

    sacres porci,

    Plaut. Men. 2, 2, 16; id. Rud. 4, 6, 4; Varr. R. R. 2, 1, 20; 4, 16; sing. acc.: sacrem porcum, Fest. s. h. v. p. 318 Müll.), adj. [root sa-; Gr. saos, sôos, safe; whence Lat. sānus], dedicated or consecrated to a divinity, holy, sacred, = hieros (cf.: sanctus, augustus): Gallus Aelius ait, sacrum esse quocumque modo atque instituto civitatis consecratum sit, sive aedis, sive ara, sive signum, sive locus, sive pecunia, sive quid aliud quod dis dedicatum atque consecratum sit, Fest. s. v. sacer mons, p. 318 Müll.; cf.:

    quicquid destinatum est diis, sacrum vocatur,

    Macr. S. 3, 7:

    sacrae (res) sunt quae diis superis consecratae sunt: religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3.
    I.
    In gen.
    (α).
    Absol.:

    quicquam (opp. profanum),

    Plaut. Merc. 2, 3, 27; id. Trin. 2, 2, 8; cf.:

    aedificiis omnibus, publicis privatis sacris profanis, sic pepercit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 54, § 129; so,

    locus sacer et profanus,

    id. Inv. 1, 26, 38; Auct. Her. 2, 4, 7; Quint. 5, 10, 38:

    miscebis sacra profanis,

    Hor. Ep. 1, 16, 54; id. A. P. 397; Nep. Them. 6, 5; Sall. C. 11, 6:

    villae signis et tabulis refertae partim publicis partim etiam sacris et religiosis,

    Cic. Leg. 3, 13, 31; so (with religiosus) id. Verr. 2, 4, 57, § 127; Suet. Tib. 61:

    mores autem rapere properant quā sacrum quā puplicum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 37:

    (legum) genera sunt tria, sacri, publici, privati juris,

    Quint. 2, 4, 33; cf. in the sup.:

    deprecor hoc unum per jura sacerrima lecti,

    Ov. H. 9, 159:

    aedes,

    Plaut. Am. 4, 1, 5; Cic. Fam. 13, 11, 1; Quint. 4, 2, 8; Ov. M. 14, 315:

    lucus late sacer,

    Verg. A. 5, 761:

    arvum Martis,

    Ov. M. 7, 101:

    ara,

    Plaut. Aul. 4, 1, 20:

    aurum,

    Liv. 5, 50; cf.

    pecunia (opp. privata),

    Quint. 4, 2, 8:

    arma,

    Liv. 24, 21:

    tus,

    Ov. M. 14, 130:

    sanguis (of the sacrificial victim),

    Cat. 68, 75:

    ales (so called from its use in augury),

    Verg. A. 11, 721:

    luces (with profestae),

    Hor. C. 4, 15, 25; cf.

    dies (with religiosus),

    Suet. Tib. 61:

    tempus,

    Hor. C. S. 4:

    commissum,

    a crime against religion, Cic. Leg. 2, 9 et saep.— Poet.: vitis (as sacred to Bacchus), Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 149 Vahl.); Hor. C. 1, 18, 1; so,

    laurus,

    id. ib. 3, 4, 18; Verg. A. 7, 60:

    robur,

    Ov. M. 8, 752:

    aqua,

    Hor. C. 1, 1, 22:

    fontes,

    Ov. M. 2, 464; Verg. E. 1, 53:

    focus,

    Hor. Epod. 2, 43:

    Tarentum,

    id. C. 1, 28, 29:

    fines,

    Sil. 3, 501; cf.

    montes (the Alps, because not to be ascended by men),

    id. 4, 70;

    vates (because dedicated to Apollo),

    Hor. C. 4, 9, 28; Tib. 2, 5, 113; cf.:

    sacer interpresque deorum Orpheus,

    Hor. A. P. 391;

    and (for sanctus) of the divinity itself: Vesta,

    Prop. 3, 4 (4, 3), 11; so,

    Cybebe,

    id. 3 (4), 22, 3 (but in Liv. 3, 19: ut sacrosancti habeantur, quibus ipsi dii neque sacri neque sancti sunt, so used only on account of the lusus verbb. with sacrosancti;

    v. the context).—Sacer Mons,

    a hill about three miles from Rome, beyond the Anio, and on the right of the Via Nomentana, to which the Roman people retired during their controversy with the Senate, Liv. 2, 32; 3, 52; Cic. Rep. 2, 37, 63; id. Brut. 14, 54:

    os sacrum, quod imum ventrem sustinet,

    Cael. Aur. Tard. 1, 4: Sacra Via, or ( poet.) Sacer Clivus, a street in Rome leading from the Forum to the Capitol, Cic. Planc. 7, 17; id. Att. 4, 3, 3; Hor. S. 1, 9, 1; id. C. 4, 2, 35; Mart. 1, 70, 5;

    v. also via, I. A. 2.: sacer morbus,

    the epilepsy, Cael. Aur. Tard. 1, 4:

    sacer lapis,

    a stone landmark, a mere-stone, Liv. 41, 13: os sacrum, anatom. t. t., = Gr. hieron osteon, the lowest bone of the spine, Cael. Aur. Tard. 1, 4, 24:

    litterae sacrae (eccl. Lat.),

    the Scriptures, Vulg. 2 Tim. 3, 15.—For its combinations with ignis, via, etc., v. those words.—
    (β).
    With gen. (class.):

    ego te sacram coronam surripuisse scio Jovis,

    Plaut. Men. 5, 5, 38; so,

    urna Veneris,

    id. Rud. 2, 5, 16 (for which:

    urna Veneria,

    id. ib. 2, 5, 18):

    Dianae celebris dies,

    Hor. C. 2, 12, 20:

    sepulcrum Batti veteris,

    Cat. 7, 6; cf. Plin. 8, 21, 31, § 76.—As a predicate: terra, ut focus domiciliorum, sacra deorum omnium est (a transl. of the Platon. Gê hiera pantôn theôn), Cic. Leg. 2, 18, 45:

    illa insula (sc. Delos) eorum deorum sacra putatur,

    id. Verr. 2, 1, 18, § 48.—
    (γ).
    With dat. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.

    infra, II. A.): sacra Jovi quercus,

    Ov. M. 7, 623:

    esculus Jovi sacra,

    Plin. 16, 4, 5, § 11:

    Nymphis cervus,

    Ov. M. 10, 109:

    Cereri Polyphoetes (as a priest),

    Verg. A. 6, 484:

    pugionem templo Salutis detraxerat gestabatque velut magno operi sacrum,

    Tac. A. 15, 53:

    cupressus Diti sacra,

    Plin. 16, 33, 60, § 139:

    aesculus Jovi,

    id. 16, 4, 5, § 11.—As a predicate:

    Jani mensis, Qui sacer est imis Manibus,

    Ov. F. 2, 52, quercus antiqua, quae erat Marti sacra, Suet. Vesp. 5 (al. sacrata).—
    B.
    Transf., in gen., holy, sacred, awful, venerable (not till after the Aug. per., and very rare):

    silentium,

    Hor. C. 2, 13, 29:

    laedere amantes,

    Prop. 3, 16 (4, 15), 11:

    lingua (Ciceronis),

    Mart. 5, 69, 7:

    Maro,

    id. 8. 56, 3:

    quaedam patris memoria,

    Quint. 11, 1, 59:

    O sacer et magnus vatum labor,

    Luc. 9, 983:

    heu sacri vatum errores,

    Sil. 8, 100.—So used of the emperors;

    disapproved of by Tiberius: (Tiberius) alium dicentem sacras ejus occupationes verba mutare et pro sacris laboriosas dicere coëgit,

    Suet. Tib. 27.—But soon after Tiberius in general use:

    auris Caesaris,

    Mart. 7, 99, 4:

    sacri lateris custos,

    id. 6, 76, 1:

    apud aures sacras mentitus est,

    Amm. 28, 6, 26 (cf.:

    se Imperatori mentitum,

    id. 28, 6, 26, § 21); and hence, for ecclesiastical: domus, comitatus, scrinia, largitiones, etc., in the law books et saep.
    II.
    In partic., with a bad accessory signif., devoted to a divinity for destruction, forfeited; and absol., accursed, criminal, impious, wicked.
    (α).
    With dat.: si quisquam aliuta faxit, ipsos Jovi sacer esto, Lex Numae ap. Fest. p. 6 Müll.; cf.: ut caput ejus Jovi sacrum esset, an ancient plebiscitum ap. Liv. 3, 55, 7:

    non alienum videtur, de condicione eorum hominum referre, quos leges sacros esse certis diis jubent, quod, cum cetera sacra violari nefas sit, hominem sacrum jus fuerit occidi, etc.,

    Macr. S. 3, 7.—
    (β).
    Absol.: homo sacer is est, quem populus judicavit ob maleficium; neque fas est eum immolari; sed qui occidit, parricidii non damnatur. Nam lege tribuniciā primā cavetur: si quis eum, qui eo plebei scito sacer sit, occiderit, parricida ne sit. Ex quo quivis homo malus atque improbus sacer appellari solet, Fest. s. v. sacer mons, p. 318 Müll.: PATRONVS SI CLIENTI FRAVDEM FECERIT SACER ESTO, LEX XII. Tab. ap. Serv. Verg. A. 6, 609;

    in imitation: uter aedilis fuerit, etc.... is intestabilis et sacer esto,

    Hor. S. 2, 3, 181:

    eum, qui cuiquam nocuerit, sacrum sanciri,

    Liv. 3, 55.—
    B.
    Transf., in gen., accursed, execrable, detestable, horrible, infamous, etc. (only poet. and in post-Aug. prose).
    a.
    Of persons:

    ego sum malus, Ego sum sacer, scelestus,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 14; Afran. ap. Non. 397, 22 (with malus); Lucil. ib. 397, 27.— Sup., Plaut. Most. 4, 2, 67:

    homo sacerrimus,

    id. Poen. prol. 90; id. Rud. 1, 2, 69; Turp. ap. Non. 397, 29 (with pessimus). —
    b.
    Of things: sacerrimum domicilium, Turp. ap. Non. 397, 30:

    di magni, horribilem et sacrum libellum,

    Cat. 14, 12:

    hircus alarum,

    id. 71, 1:

    auri fames,

    Verg. A. 3, 57 (for which:

    aurum fame,

    Plin. 33, 1, 3, § 6:

    venenum (Medeae),

    Val. Fl. 7, 165:

    nox,

    id. 8, 25:

    arma metu,

    id. 4, 185; cf.

    pavor,

    id. 1, 798:

    insania,

    Stat. Th. 10, 804:

    morbus,

    i. e. epilepsy, Cael. Aur. Tard. 1, 4.—With dat.:

    ut immerentis fluxit in terram Remi Sacer nepotibus cruor,

    Hor. Epod. 7, 20.— Comp. and adv. do not appear (as for the comp. v. Varr. L. L. 8, § 77 Müll.).—Hence, subst.: sā̆crum, i, n., something consecrated; a holy or sacred thing, a sacred vessel or utensil; a sanctuary, a temple; a religious act, a sacrifice, etc.; in plur. in gen., sacred rites, religious worship, religion (both of the State and of single races and families; and even of individuals; v. infra, b; class.; most freq. in plur.).
    A.
    Lit.
    (α).
    Sing.:

    sacrum sacrove commendatum qui cleperit rapsitque parricida esto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22:

    ubi sacro manus sis admolitus,

    Plaut. As. 3, 2, 24:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    Hor. C. 3, 3, 52:

    metuens velut contingere sacrum,

    id. S. 2, 3, 110:

    apud Cluacinae sacrum,

    Plaut. Curc. 4, 1, 10; Quint. 1, 4, 6:

    Minervae,

    Dict. Cret. 5, 12 fin.:

    theatrum veluti quoddam illius sacri templum vocabimus,

    Quint. 3, 8, 29: [p. 1611] quae (sacerdos Cereris) Graecum illud sacrum monstraret et faceret, Cic. Balb. 24, 55:

    sacrum Herculi facere,

    Liv. 1, 7:

    facere Junoni,

    Prop. 4 (5), 9, 43:

    facto per Magos sacro,

    Suet. Ner. 34:

    sollemne sacrum conficere,

    Flor. 1, 13, 16:

    ita se habet sacrum (Suovetaurilia),

    Quint. 1, 5, 67:

    arma lecta conici in acervum jussit consul sacrumque id Vulcano cremavit,

    Liv. 41, 12:

    sacrum piaculare fieri,

    id. 29, 19:

    sollemne Apollinis sacrum,

    Suet. Aug. 94; Ov. M. 12, 33:

    pyrā sacri sub imagine factā,

    id. ib. 14, 80:

    nec de lucernā fas est accendi sacrum,

    Phaedr. 4, 11, 13:

    neve initianto, nisi ut assolet, Cereri, Graeco sacro,

    according to the Grecian rites, Cic. Leg. 2, 9, 21; cf.:

    vetabo, qui Cereris sacrum Vulgarit arcanae,

    Hor. C. 3, 2, 26:

    morientibus operire (oculos) rursusque in rogo patefacere, Quiritium ritu sacrum est,

    Plin. 11, 37, 55, § 150:

    in sacro est,

    id. 18, 12, 30, § 118.—
    (β).
    Plur.: sacra deosque penates.. ex aedibus suis eripuisse dixit, sacred vessels or utensils, holy things, Cic. Verr. 2, 2, 5, § 13; cf. Liv. 5, 40:

    sacra omnia proferre, Auct. B. Alex. 32, 3: portabant canistris,

    Ov. M. 2, 713:

    Troïa,

    Tib. 2, 5, 40:

    velut qui Junonis sacra ferret,

    Hor. S. 1, 3, 11; cf.

    of the same,

    Verg. A. 2, 293; 2, 717 Heyne; Ov. F. 1, 527; id. H. 7, 80; 7, 158:

    cumque suis penetralia sacris,

    i. e. the images of the gods, Penates, id. M. 1, 287:

    jactata aequoribus sacra,

    Hor. C.4,4,54:

    pueri Sacra canunt,

    sacred songs, Verg. A. 2, 239; cf. Ov. Tr. 4, 10, 19:

    sacra ordine in mensā Penatium deorum Ponuntur,

    sacred gifts, offerings, Naev. B. Pun. 1, 11:

    neve ulla vitiorum sacra sollemnia obeunto,

    Cic. Leg. 2, 8, 19:

    sicut in sollemnibus sacris fieri consuevit,

    Sall. C. 22, 2:

    qui (Mercurius) sacris anniversariis coleretur,

    Cic. Verr. 2, 4, 39, § 84 (for which:

    sacrificiis anniversariis colebatur,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: sacris e principum numero pontifices quinque praefecit,

    id. Rep. 2, 14, 26:

    (Romulus) sacra diis aliis Albano ritu, Graeco Herculi facit,

    Liv. 1, 7; cf.:

    sacra Jovi facturus erat,

    Ov. M. 3, 26:

    sacra Jovi Stygio Perficere,

    Verg. A. 4, 638:

    ipse (Numa) plurima sacra obibat,

    Liv. 1, 20:

    densi circumstant sacra ministri,

    Ov. M. 2, 717:

    arcana sacra,

    Hor. Epod. 5, 52; Ov. M. 10, 436:

    fera,

    id. ib. 13, 454:

    nefanda,

    id. ib. 10, 228:

    mystica,

    id. H. 2, 42:

    horrida,

    Sil. 3, 140:

    veneranda,

    id. 7, 382:

    casta,

    Stat. Achill. 1, 370.
    a.
    Divine worship or religion in gen.: publica sacra, quae publico sumptu pro populo fiunt, quaeque pro montibus, pagis, curiis, sacellis: at privata, quae pro singulis hominibus, familiis, gentibus fiunt, Fest. pp. 244 and 245 Müll.; Liv. 5, 52:

    quo foedere (Romulus) et Sabinos in civitatem ascivit, sacris communicatis,

    Cic. Rep. 2, 7, 13:

    quod per populum errari fas non erat propter religionem sacrorum,

    id. Agr. 2, 7, 18; so,

    religio sacrorum,

    id. Fl. 28, 69:

    sacra Cereris conficere,

    id. Balb. 24, 55; so,

    Cereris,

    Hor. S. 2, 8, 14 (cf. supra, a fin.):

    Eleusina,

    Suet. Claud. 23:

    Junonis,

    Hor. S. 1, 3, 11:

    Orphica,

    rites, solemnity, festival, Cic. N. D. 3, 23, 58:

    Bacchia,

    Ov. M. 3, 518:

    trieterica Bacchi,

    id. ib. 6, 587:

    Dianae,

    id. ib. 7, 94;

    15, 489: Isidis,

    Suet. Oth. 12 et saep.—
    b.
    The private religious rites of a gens, a family, etc. (observed by the Romans with the greatest care):

    sacra privata perpetua manento,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf. id. ib. 2, 19, 47:

    an gentilicia sacra ne in bello quidem intermitti, publica sacra et Romanos deos etiam in pace deseri placet?

    Liv. 5, 52:

    ut ne morte patris familias sacrorum memoria occideret,

    Cic. Leg. 2, 19, 48:

    docebant (antiqui) tribus modis sacris adstringi,

    id. ib. 2, 20, 49:

    magnum est eadem habere monumenta majorum, eisdem uti sacris, sepulcra habere communia,

    id. Off. 1, 17, 55; cf.:

    ut qui natus sit, ignoret, cujus sanguinis, quorum sacrorum sit,

    Liv. 4,2:

    sacra interire illi (majores) noluerunt,

    Cic. Mur. 12, 27:

    sacrorum alienatio,

    id. Or. 42, 144 (v. alienatio); cf. sing.:

    sacrum familiare,

    Macr. S. 1, 16:

    nuptialia,

    marriage solemnities, Quint. 1, 7, 28;

    called also jugalia,

    Ov. M. 7, 700; cf. respecting the sacra privata of the Romans, Savigny, in his Zeitschr. 2, p. 397 sq.—
    c.
    Poet., poems (as sacred to the Muses):

    mihi jam puero caelestia sacra placebant, Inque suum furtim Musa trahebat opus,

    Ov. Tr. 4, 10, 19:

    vatum,

    Pers. prol. 7:

    Maronis,

    Mart. 7, 63, 5. —
    2.
    Prov.
    a.
    Inter sacrum saxumque stare, to stand between the victim and the knife, i. e. to be between the door and the wall, to be in great straits, Plaut. Capt. 3, 4, 84; cf.:

    inter sacrum et saxum positus,

    App. M. 11, p. 271 fin.
    b.
    Hereditas sine sacris, i. e. a great profit without trouble, = a rose without thorns, meat without bone, etc. (because the keeping up of the sacra privata was attended with great expense), Plaut. Capt. 4, 1, 8, and id. Trin. 2, 4, 83; cf. Fest. p. 290 Müll.—
    B.
    Transf., in gen. (the figure being borrowed from secret religious rites), in plur.: sacra, secrets, mysteries (not till after the Aug. period, and very rare):

    sacra tori coitusque novos referebam,

    Ov. M. 7, 709:

    peregisse mihi videor sacra tradentium artes,

    Quint. 5, 14, 27 (cf.:

    omnes fere, qui legem dicendi, quasi quaedam mysteria, tradiderunt,

    id. 5, 13, 60):

    litterarum colere,

    id. 10, 1, 92:

    studiorum profanare,

    Tac. Or. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > sacer

См. также в других словарях:

  • The Sacrifice (Animorphs) — infobox Book | name = The Sacrifice title orig = translator = image caption = Ax morphs into a raccoon author = K. A. Applegate illustrator = David B. Mattingly cover artist = country = United States language = English series = Animorphs #52… …   Wikipedia

  • Jerusalem during the Second Temple Period — The Temple Mount …   Wikipedia

  • Tibet during the Ming Dynasty — The exact nature of Sino Tibetan relations during the Ming Dynasty (1368–1644) of China is unclear. Some modern scholars living and working in the People s Republic of China assert that the Ming Dynasty had unquestioned sovereignty over Tibet,… …   Wikipedia

  • Jerusalem during the Crusader period — The Crusader period in the history of Jerusalem began with the conquest of the city by the Crusader army in 1099, during the First Crusade, as it is now known, Jerusalem became the capital of the kingdom for the crusading Christians, these events …   Wikipedia

  • Culture during the Cold War — The Cold War was reflected in culture through music, movies, books, and other media. One element of the Cold War often seen relates directly or indirectly to the threat of a nuclear war. Another is the conflict between the superpowers in terms of …   Wikipedia

  • The Vampire Diaries (season 2) — The Vampire Diaries Season 2 USA DVD box cover Country of origin United States …   Wikipedia

  • Alleged war crimes during the Sri Lankan Civil War — Sri Lankan Civil War (1983–2009) Background Sri Lanka · History of Sri Lanka Origins of the Civil War Origins of the Civil War · Sri Lankan Tamil nationalism  …   Wikipedia

  • The Twelve Caesars —   Author(s) Suetonius Original title De vita Caesarum (literal trans.: On the Life of the Caesars) …   Wikipedia

  • sacrifice — sacrificeable, adj. sacrificer, n. /sak reuh fuys /, n., v., sacrificed, sacrificing. n. 1. the offering of animal, plant, or human life or of some material possession to a deity, as in propitiation or homage. 2. the person, animal, or thing so… …   Universalium

  • Sacrifice of the Mass — • The word Mass (missa) first established itself as the general designation for the Eucharistic Sacrifice in the West after the time of Pope Gregory the Great, the early Church having used the expression the breaking of bread (fractio panis) or… …   Catholic encyclopedia

  • Sacrifice — • This term is identical with the English offering (Latin offerre) and the German Opfer Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Sacrifice     Sacrifice      …   Catholic encyclopedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»